ΙΡΑ

(αγγλ. Irish Republican Army, ιρλανδ. Οglaigh na Éireann = Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός). Ιρλανδική εθνικιστική παραστρατιωτική οργάνωση. Ιδρύθηκε το 1919, όταν ψηφίστηκε ο νόμος περί Κυβερνήσεως της Ιρλανδίας. Σύμφωνα με αυτόν, η περιοχή του Όλστερ (Βόρεια Ιρλανδία) εξακολουθούσε, έστω και μερικώς αυτόνομη, να αποτελεί τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ η υπόλοιπη Ιρλανδία ανακηρύχθηκε κτήση στο πλαίσιο της Βρετανικής κοινοπολιτείας. Δύο χρόνια μετά τη διχοτόμηση του νησιού, ο ΙΡΑ εξαπέλυσε επίθεση εναντίον του μετριοπαθούς καθεστώτος του νέου κράτους. Ο εμφύλιος πόλεμος διήρκεσε έως τα μέσα του 1923 και κατέληξε σε συντριβή των επαναστατών, που υπέστησαν βαρύτατα αντίποινα. Το 1939 ο ΙΡΑ κηρύχθηκε παράνομος. Συνέχισε όμως τη μυστική δράση του επιχειρώντας πολλές τρομοκρατικές ενέργειες, κυρίως κατά τα έτη μεταξύ 1957 και 1962. Το 1969 σημειώθηκε ένα σχίσμα στην οργάνωση, που τη χώρισε σε δύο ρεύματα με τελείως διαφορετικές μεθόδους δράσης και σκοπούς: το ένα, επίσημο, με αρχηγό τον Κάθαλ Γκούλντινγκ τάχθηκε υπέρ ενός αγώνα με σοσιαλιστική ιδεολογία, και το άλλο, που ονομαζόταν Προσωρινοί, κήρυττε την ένοπλη εξέγερση για την πραγματοποίηση της εθνικής ένωσης. Η διχοτόμηση του νησιού αποτέλεσε την αιτία των αιματηρών συγκρούσεων και των επιθέσεων που εστιάζονταν συχνά στις πόλεις του Όλστερ, ιδιαίτερα στο Μπέλφαστ και στο Λοντοντέρι. Αυτός ο αγώνας επικράτησης ταυτίζεται με τη σύγκρουση μεταξύ καθολικών και προτεσταντών. Στις 31 Αυγούστου 1994 ο ΙΡΑ, ύστερα από 25 χρόνια βίαιων συγκρούσεων, κήρυξε εκεχειρία υποσχόμενος να αναστείλει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και να διαλεχθεί ειρηνικά. Ωστόσο, η απογοήτευση από τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων οδήγησε στην άρνηση του ΙΡΑ να αποδεχθεί τον αφοπλισμό του ως μέρος της διαδικασίας των ειρηνικών διαπραγματεύσεων και στην επανάληψη των βιαιοτήτων το 1996 και το 1997. Η ανακωχή επανήλθε μόνο όταν το Σιν Φέιν (Sinn Fein, πολιτική πτέρυγα του ΙΡΑ) συμπεριελήφθη στις ειρηνικές συνομιλίες, τον Σεπτέμβριο του 1997. Τον Απρίλιο του 1998 υπεγράφη η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής που προέβλεπε συνεργασία όλων των παρατάξεων, ολικό αφοπλισμό των παραστρατιωτικών οργανώσεων, αναδιοργάνωση της αστυνομίας και αναβάθμιση των μηχανισμών για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τον Οκτώβριο του 2001 άρχισε ο αφοπλισμός του ΙΡΑ, όχι όμως και των προτεσταντικών παραστρατιωτικών οργανώσεων. Τον Ιούλιο του 2002 ο ΙΡΑ προέβη σε έγγραφη απολογία για τους αμάχους-θύματα της ένοπλης δράσης του στη Βόρεια Ιρλανδία σε διάστημα 30 ετών. Ο Τζέρι Άνταμς, ηγέτης του «Σιν Φέιν», που αποτελεί την πολιτική πτέρυγα του ΙΡΑ (φωτ. ΑΠΕ). Τον Ιούλιο του 2002 ο ΙΡΑ προέβη σε έγγραφη απολογία για τους αμάχους-θύματα της ένοπλης δράσης του? στη φωτογραφία, αποτελέσματα βομβιστικής επίθεσης του ΙΡΑ στο Χάιντ Παρκ του Λονδίνου (φωτ. ΑΠΕ).